Dünya devi Google 25. yılını geride bıraktı
SEVGİ CEREN GÖKKOYUN/ATA UFUK ŞEKER – Dünyanın en büyük arama motoru Google, kuruluşundan bu yana 25 yılı geride bırakırken, Alphabet çatısı altında yoluna devam ederken rekabet telaşı ve alandaki yeni kurallarla sınanıyor.
Google’ın kuruluş süreci 1996 yılında Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi’nde doktora öğrencileri olan Larry Page ve Sergey Brin’in araştırma projesiyle başladı.
Geleneksel arama motorları ile yapılan aramaların sonuçları, aranan terimlerin sayfada kaç kez görüldüğü mantığına göre sıralanırken, Page ve Brin sitelerin sıralandığı “PageRank” adı verilen arama motorunu tasarladı. gösterilen ilgiye göre.
Page ve Brin daha sonra “Backrub” adıyla başlattıkları arama motorunun adını, 10’un 100’de 100’ü anlamına gelen “googol” sözcüğünden esinlenerek “Google” olarak değiştirdi.
Google, kuruluşundan bu yana geçen birkaç yıl içinde yalnızca akademik topluluğun değil, Silikon Vadisi yatırımcılarının da dikkatini çekti. 4 Eylül 1998’de resmi olarak kurulan Google’ın grubu, aldıkları yatırımla Kaliforniya’nın Menlo Park banliyösündeki “hantal masaüstü bilgisayarların” bulunduğu bir garajdaki ofislere taşındı.
Google arama motoru giderek artan sayıda internet kullanıcısının dikkatini çektiğinden, 2000 yılında arama anahtar kelimeleri ile ilgili reklamlar satmaya başladı.
Tekil ziyaretçi sayısının ilk kez Mayıs 2001’de 1 milyara ulaşmasıyla Google, 2003 yılında Blogger web sitesini satın alarak blog yazılarından toplanan bilgileri kullanma konusunda rekabet gücünü artırdı.
Google, 2004 yılında dünyanın en büyük e-posta hizmetlerinden biri olan Gmail’i kullanıma sunarken, 2005 yılında Android işletim sistemini satın aldı. 2006 yılında Google, YouTube’u satın alarak bir kez daha kendi veri merkezini kurdu.
Giderek daha verimli bir arama motoru haline gelen Google, Orkut, Google Buzz ve Google+ gibi sosyal ağ araçlarının yanı sıra web tarayıcısı Google Chrome, fotoğraf görüntüleme ve düzenleme yazılımı Picasa ve anlık mesajlaşma Google gibi uygulamaları da hayata geçirmiştir. Konuşmak.
halka arz
Google’ın ilk halka arzı, kuruluşundan yaklaşık 5 yıl sonra, Ağustos 2004’te gerçekleşti. Şirketin değeri halka arzın ardından hızla arttı ve 2005 yılında yaklaşık 52 milyar dolarlık piyasa değeriyle dünyanın en büyük medya şirketlerinden biri haline geldi.
2014 yılı itibarıyla 40’tan fazla ülkede 70’in üzerinde ofisi bulunan şirket, Alphabet çatısı altında yeniden düzenlendi. Alphabet, Google’ı ve Google ile ilgili diğer şirketleri tek bir çatı altında toplamak amacıyla Ağustos 2015’te kuruldu.
Nisan 2020’de Google, COVID-19 salgını nedeniyle işe alımların yavaşlatılması ve yılın geri kalanında yatırımların yeniden kalibre edilmesi de dahil olmak üzere çeşitli maliyet azaltıcı önlemler duyurdu.
Şirket, piyasa fiyatı ve ulaştığı ziyaretçi sayısıyla bölümün başkanlığını üstlenirken, antitröst ihlalleri nedeniyle birçok ülkede tartışmalara neden oldu.
ABD Adalet Bakanlığı, 2019 yılında Google’ı araştıracağını açıklarken, soruşturma, şirkete arama ve arama reklamı pazarlarındaki tekel konumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle Ekim 2020’de dava açılmasıyla sonuçlandı.
Ocak 2021’de Avustralya, Google’ın medya şirketlerine içeriklerini kullanma hakkı için ödeme yapmasını zorunlu kılan bir yasa teklifinde bulundu.
ABD’nin 10 eyaletinin Google’a karşı açtığı davalarla ilgili belgeler, şirketin rakip reklam hizmetlerine karşı avantaj elde etmek için geçmiş reklam tekliflerinden elde edilen verileri kullanan bir program yürüttüğünü ortaya koyuyor.
Google 2010’dan sonra AB’nin radarına girdi
Avrupa ülkelerinde faaliyet gösteren şirketlerin segmentlerinde rekabet açısından olağandışı bir durum olup olmadığını denetleme yetkisini elinde bulunduran Avrupa Birliği (AB) Komitesi, Google’ı radarına aldı.
Soruşturmalarında rekabet veya antitröst yasalarına aykırı bir durum tespit etmesi halinde buna son veren ve şirketlere yüksek para cezaları uygulayan Komisyon, özellikle 2010 yılından bu yana Google aleyhine birçok soruşturma başlattı.
Özellikle Google’ın alışverişleri, Android işletim sistemi ve reklamları nedeniyle resmi soruşturmalar açan AB, internet aramalarındaki hakim konumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle 2017 yılında Google’a 2,42 milyar euro gibi rekor düzeyde para cezası vermişti.
Komisyon ayrıca Google’dan şirketin çalışma şeklini değiştirmesini ve arama motoru alışveriş hizmetinde rakiplerine “eşit muamele” yapmasını istedi.
AB, 2018 yılında Google’a rekabet kurallarını ihlal etmesi ve Android işletim sistemindeki pazar hakimiyetini kötüye kullanması nedeniyle 4,3 milyar avroluk yeni bir rekor para cezası vermişti.
Bu dosya, Google’ın akıllı telefon ve tablet gibi taşınabilir cihazlarda kullanılan Android işletim sistemindeki cihazlarda yüklü olan kendi arama ve diğer çeşitli uygulamaları sunmasından kaynaklanıyordu.
Soruşturmada, Google’ın çeşitli cihaz üreticileriyle yaptığı sözleşmelerde Google arama, Play Store ve Chrome tarayıcısını ön yüklemeye zorladığı, bazı telefon üreticilerine Google aramayı önceden yüklemeleri halinde ödeme yaptığı ve bunun da aykırı olduğu ortaya çıktı. kurallar.
2019 yılında AB Komisyonu, AdSense’teki pazar hakimiyetini kötüye kullandığı için Google’a 1,49 milyar avro para cezası verdi. Karar, Google’ın üçüncü taraf web siteleriyle yaptığı sözleşmelere, rakiplerinin bu web sitelerinde reklam yayınlamasını engelleyen kısıtlayıcı maddeler dahil ettiği gerekçesiyle alındı.
Google, AB’nin yeni kurallarına uyacağını açıkladı
Google, AB’nin uyguladığı tüm cezalara karşı Avrupa Adalet Divanı’nda dava açmasına rağmen bu cezaların iptalini sağlayamadı.
Böylece Google, AB rekabet kurallarına uymadığı gerekçesiyle toplam 8 milyar avronun üzerinde para cezasına çarptırıldı.
Ayrıca AB, reklamlar nedeniyle 2021 yılında Google’a yönelik bir antitröst soruşturması daha başlattı. Bu kapsamda AB, Google’ın kendi hizmetlerini reklam teknolojisinde avantajlı bir konuma getirip getirmediğini ve rakip reklam hizmet sağlayıcılarının zarar görüp görmediğini inceliyordu.
Haziran ayında AB, Google’ı dijital reklamcılık faaliyetlerinde rekabet kurallarını ihlal etmekle suçlamıştı. AB Komisyonu, Google’ın reklam teknolojisi endüstrisindeki rekabeti bozarak AB antitröst kurallarını ihlal ettiği yönündeki ön görüşünü Google’a bildirdi. Resmi sürecin devam ettiği belgede şirketin gelecekte önemli bir ceza alacağı da söz konusu olabilir.
Ayrıca AB, çok sayıda kullanıcısı olan Google gibi dünyanın en büyük teknoloji şirketleri için de 25 Ağustos’ta yeni katı kuralları yürürlüğe koydu.
Dijital Hizmetler Yasası (DSA) uyarınca, AB ülkelerinde faaliyet gösteren büyük dijital platformlar, arama motorları ve alışveriş siteleri artık daha sıkı denetimlere ve daha katı kurallara tabidir.
Alphabet’in Google arama motoru, Google Play, Google Haritalar, Google Alışveriş ve YouTube dahil olmak üzere büyük dijital platformlar, dezenformasyonu sınırlamak, yasa dışı içeriği hızla kaldırmak, küçükleri çevrimiçi ortamda daha iyi korumak ve riskleri azaltmak için adımlar atıyor. ve dış denetime tabi tutuldu.
Kurallara uymayan dijital platformlara küresel cirolarının yüzde 6’sına varan cezalar verilecek. İhlallerin tekrarı halinde söz konusu dijital platformların AB’deki faaliyetleri sonlandırılacaktır.
Google ise bu yeni uygulamayla birlikte AB’nin dijital platformlara yönelik yeni katı kurallarına uyacağını hızlı bir şekilde duyurdu.
Çoğu insan için günlük yaşamın bir parçası haline gelen Google’a yönelik en yoğun eleştiriler; vergiden kaçınma, arama sonuçlarının manipülasyonu, başkalarının fikri mülkiyet haklarının kullanılması, veri toplamada mahremiyetin ihlali ve kullanıcı davranışlarının izlenmesi ve izlenmesi konusundadır.
Google’ın alanda başkanlık konumunu koruyabilmek adına rakiplerinin önünü tıkayacak davranışları da olumsuz karşılanıyor.
